سیستم مدیریت محتوا CMS چیست ؟
سیستم مدیریت محتوا (CSM) برای موفقیت اکثر قریب به اتفاق وب سایت ها و اینترانت ها (شبکه های داخلی) حیاتی است. با این وجود هنوز بسیاری از سازمان ها و شرکت‌ها با این تکنولوژی آشنایی کافی ندارند.
سامانه مدیریت محتوا یا همان CMS (به انگلیسی: Content Management System)، یک برنامه رایانه‌ای است که امکان انتشار، ویرایش و مدیریت محتوا، سازماندهی، حذف و همچنین نگهداری از طریق یک رابط مرکزی فراهم می‌کند.
در واقع مدیر سایت یک بار سیستم CMS را طراحی و برنامه نویسی و تعدادی قالب آماده برای صفحات طراحی می کند و آن را روی سایت کاربر نصب می کند.
کاربر به راحتی می تواند صفحاتی را از آن کم یا به آن اضافه یا ویرایش کند. برای درک بیشتر کارایی می توان این سیستم را با یک سیستم ثابت هم چون HTML مقایسه کرد. هنگامی که در سایت از صفحات ثابت HTML استفاده می شود، برای به روز کردن آن ابتدا باید صفحه موجود قبلی را دانلود کرد، سپس تغییرات مورد نظر را روی آن اعمال و سپس صفحه جدید را دوباره روی سرور آپلود کرد و فقط افرادی که کدهای دسترسی لازم برای این کار را در اختیار دارند می توانند این عمل را انجام دهند.
هم چنین برای این منظور باید از برنامه های جانبی و کمکی استفاده کرد. در حالی که با در اختیار داشتن یک سیستم پویا و دینامیک مثل CMS کاربر قادرخواهد بود به سادگی مطالب موجود در سایت خود را به روز کند.سیستم های وب مدیریت محتواWCM ، WCMS و یا Web CMS یک سیستم نرم افزاری مدیریت محتوا (CMS) است، که به عنوان یک برنامه تحت وب برای پیاده سازی، ساخت و مدیریت محتوایHTML شناخته و از آن برای مدیریت و کنترل، محتویات وب (اسناد HTML و تصاویر مربوطه) استفاده می شود. امکانات WCMS شامل ایجاد محتوا، کنترل محتوا، ویرایش و توابع تعمیر و نگهداری ضروری وب سایت است.
چرا شما به یک CMS نیاز دارید؟
اگر سايت شما هر چند وقت يكبار (مثلا هر دو هفته) به روز ميشود ميتوانيد بجاي اينكه هر بار به يك شركت طراحي وب مراجعه كنيد ، خودتان با نصب يكي از اين برنامه هاي مديريت محتوا ، تغييراتتان را روي سايت اعمال كنيد .اگر شما سايت خود را اصلا بروز نميكنيد ، بايد كم كم به فكر بيافتيد ، چون بيننده هاي شما وقتي هميشه با يك صفحه هميشگي روبرو شوند كم كم شما را فراموش ميكنند ، چون چيز جديدي براي عرضه نداريد .
ویژگی ها ی اصلی یک سیستم مدیریت محتوا CMS خوب
۱.استفاده آسان – راندمان بالا
یک CMS موفق است که سیستمی راه اندازی کند که مدیریت محتوا و سازماندهی در آن آسان باشد.
۲.جداسازی محتوا و محیط نمایش آن
تألیف باید بر مبنای شیوه ها به گونه ای بوده که قالب نوشته ها در هنگام انتشار بر روی محتوا پیاده سازی گردد.ایجاد فرمت های مختلف نشر بدون جداسازی محتوا و محیط نمایش آن امکان پذیر نیست.
۳.لینک سازی قدرتمند
مؤلفین لینک ها (پیوند های) متعددی را بین صفحات مختلف ایجاد می نمایند که این پیوند ها باید در برابر بازسازی و گسترش ساختار سیستم پایدار باشد.
۴.تک منبع کردن (استفاده مجدد از محتوا)
یک صفحه و یا حتی یک پاراگراف ممکن است بارها در متون مختلف استفاده شده و یا به گروه های مختلف کاربری نمایش داده شود. این یکی از ملزومات نمایش محتوا در سکو های مختلف نظیر اینترانت و اینترنت از یک منبع واحد است.
۵.امنیت
سطوح امنیتی مناسب و متعدد و بازرسی های دنباله دار (فرآیندهای قابل پیگیری بعد از انتشار یا ایجاد تغییرات) جهت حفاظت از یکپارچگی محتوا مورد نیاز است.
۶.کنترل نسخه (Version) و آرشیو محتو
کنترل اکید نسخه محتوا برای ایجاد اعتبار قانونی، تهیه نسخه های پشتیبانی و بازیافت اطلاعات الزامی است. رابطی ساده اما قدرمتند جهت ارائه چنین امکاناتی مورد نیاز است.
۷.قابلیت یکپارچه سازی با سیستم های دیگر
یک سیستم مدیریت محتوای سازمانی تنها زمانی می تواند موفق باشد که قابلیت یکپارچه سازی کامل و شفاف با دیگر سیستم های سازمانی را داشته باشد. یک سیستم مدیریت محتوا عموماً تنها یکی از سیستم هایی است که جهت نمایش اطلاعات بر روی اینترانت یا سایت اینترنتی استفاده می گردد. مکانیزم های حصول این شرایط بطور شفاف مستند سازی شده و بر پایه استاندارد های معتبر صنعت بنا نهاده شده باشد.
۸.آمار استفاده
CMS باید آمار جامعی از مراجعات نظیر صفحات محبوب، مراجعات روزمره و استفاده از جستجو را جمع آوری نموده و نمایش دهد. این اطلاعات میزان موفقیت سایت را مشخص نموده و موضوعات و چگونگی استفاده از سایت را شناسایی می نماید.
۹.توسعه پذیری
درج ریزکدها (Snippets) یا معادل آنها جهت ایجاد کارکرد های اضافی باید کار ساده ای باشد.CMS باید فرآیند بهبود پیوسته (Continual Improvement) را در طراحی رابط ها پشتیبانی کند.
۱۰.سرعت
حجم صفحه باید طوری تنظیم شود که زمان بارگذاری آن برای کاربر قابل قبول باشد، به عبارتی زمان انتظار طوری باشد که کاربر خسته نشود.
انواع سیستم‌های مدیریت محتوا
دو نوع سیستم مدیریت محتوا وجود دارد: آماده و اختصاصی.
۱. CMS آماده:
بخشی از سیستم‌های مدیریت محتوای آماده رایگان و متن باز هستند. سیستم‌های متن باز توسط گروهی از برنامه‌نویسان علاقه‌مند در سراسر جهان ساخته شده و نگهداری میشوند. به طور معمول یک بدنه کنترل کننده دارند و کد این سیستم‌ها در اختیار همه قرار میگیرد؛ هر توسعه‌دهنده با توجه به مهارت‌هایی که دارد می‌تواند کد را تغییر دهد و عملکرد جدیدی را ایجاد کند. معمولاً خود نرم‌افزارها رایگان هستند اما ممکن است سفارشی‌سازی آنها رایگان نباشند. پلتفرم‌های مدیریت محتوای منبع باز زیادی همچون: وردپرس، جوملا، دروپال و … وجود دارند که طبق آمار ارائه شده در تصویر زیر، وردپرس با اختلاف زیادی بهترین CMS متن باز شناخته می‌شود.
وردپرس (WordPress):
وردپرس به عنوان قدرتمند ترین CMS شناخته شده حال حاضر، در صدر لیست بهترین CMSها قرار میگیرد. این سیستم مدیریت محتوا که در ابتدا یک بستر جهت وبلاگ نویسی بود، رفته رفته با افزوده شدن امکانات پیشرفته‌تر به یک سیستم ساخت وبسایت تبدیل شد. با استفاده از وردپرس قادر خواهید بود وبسایتی را با صرف زمان و هزینه کمتر به نسبت طراحی یک وبسایت اختصاصی، ایجاد کنید. طراحی یک وبسایت حرفه‌ای با وردپرس نیازمند تم‌ها و افزونه‌هایی است که وردپرس از این جهت هم نگرانی‌ها و شکاف‌ها را برطرف کرده و هزاران تم و افزونه در وبسایت رسمی خود قرار داده است.
در مورد وردپرس بیشتر بخوانید!
جوملا (Joomla):
جوملا که یکی دیگر از CMSهای محبوب بین کاربران است، به عنوان جایگزینی برای وردپرس شناخته شده است. جوملا قابلیت ساخت هر نوع از وبسایت را به کاربرانش میدهد؛ از سایت‌های فروشگاهی گرفته تا وبسایت‌هایی با خدمات و محتوای مدیریتی. البته در کنار نقاط قوت این CMS، بهتر است این را هم در نظر بگیرید که برای افرادی که در سطح مبتدی از این سیستم استفاده می‌کنند، ممکن است پیچیدگی‌هایی داشته باشد که کار را برایشان سخت‌تر کند.
دروپال (Drupal):
دروپال یک سیستم مدیریت محتوای ماژولار با امکانات فراوان است که برای بسیاری از انواع وب سایت ها، اعم از بلاگ‌های کوچک شخصی تا سایت های شرکت های بزرگ و ارگان های سیاسی قابل استفاده بوده و جهت مدیریت و طراحی وب سایت های اینترنتی راه اندازی شده است. دروپال یک CMS یا قالب سیستم مدیریت محتوا است که ابزار برتر، برای تلفیق فناوری Open source، دیتابیس های ذخیره اطلاعات و ابزارهای رمزنویسی صفحات وب چون HTML و CSS به شمار می رود، استفاده از این نرم افزار باعث می‌شود وب سایت از نظر فنی با سرعت تصاعدی بیشتری پیشرفت داشته باشد.
مجنتو (Magento):
سیستم مدیریت محتوای مجنتو بیش
تر برای ساخت فروشگاههای اینترنتی و برپایی کسب و کارهای اینترنتی مورد استفاده قرار میگیرد. Magento نیاز مدیریت فروشگاههای بزرگ با عملیات فروش پیچیده را پاسخگو است.
پرستاشاپ (PrestaShop):
PrestaShop که در حال حاضر به یک فروشگاه‌ساز معروف است که فروشگاههای کوچک و بزرگی در سراسر جهان از آن استفاده می‌کنند. این CMS، تمامی آنچه برای داشتن یک فروشگاه لازم است را در اختیار مدیران و صاحبان وبسایتها قرار میدهد. PrestaShop با واحدهای مختلف پولی هر کشور سازگار است و از سیستم‌های مالی مختلفی از جمله سیستم‌های حسابداری، انبارداری و مدیریت مشتری پشتیبانی می‌کند.
۲. CMS اختصاصی (proprietary):
با بهبود سیستم‌های منبع باز تا حدی سیستم‌های اختصاصی جایگاه خود را از دست دادند. مسئله اصلی در مورد سیستم‌های اختصاصی این است که توسعه‌دهندگان آن، نه تنها باید از تخصص و دانش کافی برخوردار باشند تا وبسایت شما را فعال نگه دارند، بلکه باید توانایی توسعه‌ی مستمر وب سایت شما را نیز داشته باشند. سیستم‌های مدیریت محتوای اختصاصی توسط یک شرکت ساخته و نگهداری میشوند. در این سیستم‌ها دسترسی به کد منبع مجاز نیست و به طور معمول این وبسایتها توسط شرکتی که آنها را ایجاد کرده باشد میزبانی میشوند.
WOEDPRESSمحبوب‌ترین CMS دنیا!
- تا امروز سیستم‌های مدیریت محتوای زیادی مانند دروپال، جوملا، اوپن کارت و… به وجود آمده‌اند اما
بدون شک می‌توان گفت وردپرس (WordPress) نه تنها محبوب‌ترین بلکه بهترین سیستم مدیریت محتوای
دنیاست، چرا که کار با آن به شدت ساده است، با سئو سازگاری بالایی دارد، ارتباطش با شبکه‌های اجتماعی
در سطح خوبی است، از امنیت بالایی برخوردار است و…
CMS های رایگان
- سی ام اس‌های
متن باز مانند wordpress ,jumla و drupal که به صورت کاملا رایگان و با سورس کد منتشر میشوند.
- به طور کل بالای ۸۰% از سایت‌های دنیا بر روی سی ام اس متن باز مدیریت میشوند که در این میان سهم وردپرس یه طور چشمگیری بالاتر از رقبای خود می‌باشد.
مزایای استفاده از سیستم مدیرت محتوا یا CMS
- سیستم‌های مدیریت محتوا، امکانات زیادی دارند که به طور پیش‌فرض یا از طریق نصب افزونه یا پلاگین‌های مختلف می‌توانید آنها را اجرا کنید. تعدادی از این امکانات عبارتند از:
- امکان به‌روزسانی وبسایت و قرار دادن محتوای متنی، تصویری و ویدئویی
- چند زبانه بودن
- ایجاد نقشه سایت داینامیک
- امکان ایجاد تجارت الکترونیک یا فروشگاه مجازی
- ایجاد فرم برای دریافت اطلاعات کاربران
- امکانات سئو یا بهینه سازی سایت برای موتورهای جستجو
- امکان جست و جو در مطالب سایت
- امکان ایجاد منو
- امکان ایجاد اسلایدشو
- امکان ایجاد گالری تصاویر
- امکان اتصال به درگاه پرداخت
- گزارش آمار بازدید از صفحات
- پشتیبان‌گیری یا بکاپ اطلاعات
- و …
