شاید برای شما هم جالب باشد بدانید که همه آدرسهای IP در دنیا مدیریت می شوند و بی حساب و کتاب به هیچ کشور یا ارگانی آدرس IP داده نمی شود ، حتی اسامی دامنه های اینترنتی نیز به همین روش است یعنی اینکه همینجوری و محض رضای خدا دامنه های با پسوند ir به ایران اختصاص نیافته است. ICANN مخفف کلمه های Internet Corporation for Assigned Names and Numbers همانطور که از نامش پیداست یک سازمان مدیریت کننده اعداد و نام ها در اینترنت می باشد که کاملا خصوصی و غیر دولتی است و تقریبا می توانیم بگوییم که هیچ سودی در خصوص انجام کارهایش نیز دریافت نمی کند ، این سازمان در واقع وظیفه مدیریت کردن آدرس های IP در اینترنت ، تهیه و اجرا پروتکل های اجرایی اینترنت ، سیستم مدیریت دامنه های اینترنتی DNS کشورها و … و همچنین مدیریت سرورهای ریشه یا Root در اینترنت را برعهده دارد ، شاید بپرسید که مگر مدیریت آدرسها بر عهده IANA یا Internet Assigned Numbers Authority نیست ؟
منظور از آیکان (ICANN) چیست ؟
آیکان نام یک شرکت اینترنتی است که در سال ۱۹۹۸ در ایالات متحده آمریکا تاسیس شد و مسئول پروتکل اینترنتی، فضای آدرس، تعیین پروتکل مدیریت سیستم دامنه های کشوری و عمومی و مدیریت سیستم روت سرور می‌باشد.
این شرکت یک سازمان اینترنشنال است که با هدف کنترل منابع اینترنت روی کار آمد.همچنین این مجموعه مسئولیت های دیگری نیز دارد که در این مقاله قصد بررسی آن ها را داریم.
آیکان نام یک شرکت غیر انتفاعی است که در کالیفرنیا قرار گرفته است و کار عمده آن فعالیت روی نام ها و شماره هایی است که واگذار شده اند. در واقع خود کلمه ICANN مخفف عبارت « Internet Corporation Assigned Names And Numbers » است.
همان طور که گفته شد، آیکان با هدف کنترل منابع اینترنت شروع به کار کرد و تلاش می‌کند که در عملکرد اینترنت به یک ثبات برسد. البته با وجود این که این سیستم، یک سازمان غیر دولتی است اما دولت نیز با همراهی بسیاری از مجموعه های مختلف با آن همکاری می‌کنند.
آیکان دارای ۱۶ نفر هیئت مدیره است که از کشور های: استرالیا، برزیل، بلغارستان، کانادا، چین، فرانسه، آلمان، غنا، ژاپن، کنیا، کره، مکزیک، هلند، پرتغال، سنگال، اسپانیا، انگلستان و ایالات متحده امریکا انتخاب می‌شوند. خود آیکان توسط یک گروه بین المللی کنترل و مدیریت می‌شود.
البته لازم به ذکر است که با تایید دولت آمریکا، قرار بر این است که در برنامه های آینده شرکت آیکان از نماینده های دولت در تمام ملیت ها و کشور ها استفاده شود که این موضوع باعث می‌شود تمام تصمیمات به صورت واضح برای همه گرفته شود و امکان رقابت برای ملیت های مختلف در عصره دامنه ها زیاد تر شود.
نقش آیکان
آیکان مسئول حل و فصل مسائل جهانی اینترنت در راستای مدیریت المانهای فنی DNS است تا از این طریق کاربران اطمینان یابند که آدرسی صحیح دریافت می‌کنند. این کار از طریق نظارت و سرپرستی بر توزیع مشخص‌کننده‌های فنی منحصر بفرد مورد استفاده در اینترنت و نمایندگی برای نام دامنه‌های مرتبه بالا (از قبیل com .info. و غیره) انجام می‌گیرد.
سایر موارد مورد توجه کاربران اینترنت از قبیل داد و ستدهای مالی، کنترل محتوای اینترنت، نامه‌های الکترونیکی ناخواسته (spam) و محافظت از داده‌ها خارج از محدودة مأموریت فنی و درنتیجه حیطة وظایف آیکان است.
پیش از شروع فعالیت ICANN شکرت IANN وظیفه کنترل و ثبت پروتکل های اینترنتی را بر عهده داشت. این شرکت توسط شخصی به نام Jon Postel تاسیس شده بود که یک محقق در حوزه علوم کامپیوتر بود.
با گسترش یافتن نام دامنه ها و گسترش و افزایش استفاده مردم در سرتاسر دنیا از اینترنت، این شرکت نیز گسترده تر شد و با حمایت های موسسه علوم و تحقیقات، وزارت علوم آمریکا SRI و شبکه جهانی مرکزی اطلاعات، پس از مدتی ارتقا یافته و به شرکت آیکان تبدیل شد.
از وظایفی که آیکان برعهده دارد می توان به این موارد اشاره نمود
۱) مدریت و مسائل فنی مربوط به DNS
۲) نظارت بر درستی آدرس دریافتی کاربران
۳) نظارت و سرپرستی بر توزیع مشخص کننده ی فنی و نمایندگی برای نام دامنه های مرتبه بالا
۴) امور مالی ، محتوای اینترنت، SPAM ،محافظت از داده های خارج از محدودیت ماموریت
۵) تحلیل مالکیت نام دامنه ها برای دامنه های سطح بالای عمومی یا
چالش های پیش رو در ICANN
یکی از مهمترین چالش‌ها در رابطه با آیکان حوزه حقوقی آن است. با توجه به اینکه این شرکت در آمریکا قرار دارد، از قوانین این کشور تبعیت می‌کند. از اینرو تغییر حوزه حقوقی آیکان بسیار حائز اهمیت است تا دعاوی بین‌المللی در حوزه‌ای مبتنی بر نظام حقوقی بین‌المللی مطرح شود.
چالش مهم دیگر بحث new TLD ها می‌باشد. از آنجایی که DNS سرورهای اصلی در همه دنیا پراکنده‌اند و در تمام قاره‌ها وجود دارند، امکان فروش لیسانس TLD های جدید از طریق مزایده در بازار بین‌المللی وجود دارد. اما آیکان اداره TLD ها را به شرکت های آمریکایی واگذار می‌کند و آن‌ها از محل فروش Domain name ها سود سرشاری بدست می‌آورند.
از اینرو تلاش برای تغییر مدیریت حقوق آیکان و اداره TLD های جدید بسیار حائز اهمیت است.
ثبت دامنه در ICANN :
برای ثبت دامنه اولین و مهم ترین نکته، در دسترس بودن دامنه است. به دلیل منحصر به فرد بودن دامنه‌ها، اگر دامنه‌ای از قبل ثبت شده باشد، دیگر امکان ثبت مجدد آن وجود ندارد.
امکان خرید دامنه به مدت ۱ تا حداکثر ۱۰ سال وجود دارد. در پسوندهای مختلف این مدت زمان ممکن است متفاوت باشد. در این مدت امکان تمدید و انتقال دامنه نیز وجود دارد. اما دو نکته بسیار مهم را باید در نظر گرفت :
- تمدید دامنه با احتساب زمان انقضای دامنه فعلی، حداکثر تا دوره مجاز ثبت دامنه امکان پذیر است.
- انتقال دامنه حداقل ۶۰ روز پس از ثبت یا انتقال قبلی آن امکان پذیر است.
برای ثبت دامنه، ۴ نقش مختلف وجود دارد. اولین نقش Registrant یا کاربر ثبت کننده دامنه است. دومین نقش Reseller یا فروشنده دامنه است . سومین نقش Registrar ها یا ثبت کننده دامنه هستند. و چهارمین نقش Registry یا اپراتورهای ثبت کننده دامنه هستند.
هنگامی که کاربر می‌خواهد دامنه ای را ثبت کند، ابتدا درخواست ثبت آن به Reseller یا Registrar داده می‌شود. در ایران به دلیل عدم امکان معاملات ارزی امکان درخواست ثبت دامنه به Registrar غیر ممکن است.
سپس Reseller اطلاعات را به Registrar داده و Registrar اطلاعات را به Registry پسوند مربوطه می‌دهد. Registry اطلاعات را تایید کرده و دامنه را ثبت می‌کند.
دقت داشته باشید که هر پسوند دامنه ( مانند com یا net و… ) Registry مربوط به خود را دارد. در نهایت ICANN بر تمامی این فعالیت‌ها نظارت می‌کند.
شرکت نت‌افراز یک شرکت Reseller است که با رجیستررهایی مانند Tucows، Hexonet، Online Nicو ایرنیک به صورت مستقیم کار می‌کند.
